En las costas gallegas puede llegar a haber hasta 400 animales varados al año

La tendencia de los varamientos, que supone que un animal marino quede en seco en la costa sin posibilidad de volver solo al mar, está aumentando y la organización CEMMA viaja por toda la costa de Galicia dando asistencia a estas especies
Avistamiento de delfines en las costas de Sanxenxo. CEDIDA
photo_camera Avistamiento de delfines en las costas de Sanxenxo. CEDIDA

En la costa de Galicia, desde el año 1990, se han atendido más de 6.300 animales víctimas de un varamiento, que es el hecho de que un animal marino quede en seco en la costa sin posibilidades de volver al mar por sus propios medios. Es un hecho accidental que afecta a cetáceos, pinnípedos y tortugas marinas, que cuenta con una especial relevancia en la comunidad. Así lo explica la ONG CEMMA, acrónimo de Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños. Esta organización es la la institución responsable en Galicia de la asistencia a los varamientos y de la gestión del banco de muestras de estas especies para los estudios que se realizan posteriormente.

Alfredo López, uno de los responsables de CEMMA, afirma que la situación es dramática. "En Galicia hai unha media de 250 varamentos ao ano e algúns anos chegan a 400. Son un montón de animais mortos e chegan a todos lados. A maior parte son animales que varan xa mortos e que morren en faenas pesqueiras e veñen para a costa", explica. No parece que el cambio climático haya afectado a estos varamientos, por lo menos de forma directa "Si podería haber de maneira indirecta a causa de cambios nas súas presas. Pero directamente eles non van a estar influidos polo cambio climático".

Entre los animales que se pueden encontrar, las orcas son una de las especies que más impacta a la gente encontrar en la orilla, y parece que cada vez se avistan más. López explica que "as candorcas son fauna habitual da nosa costa pero non viven aquí todo o ano, só pasan por aquí. Pasan co alimento, que é o atún. Cabe a posibilidade de que haxa variacións climáticas que estean afectando ao atún, e iso está afectando as candorcas". Concluye diciendo que "seguramente non pasen máis que antes, o que pasa é que agora apreciamos más o seu paso polo seu comportamento".

Aunque a lo mejor en 2022 no haya más varamientos en 2021, cuando se habla de décadas, la tendencia es que los varamientos están aumentando "Os varamentos aumentan co tempo, pero non é lineal. Hai anos que hai moitos, anos que hai poucos... Este ano non hai máis varamentos especialmente que outros anos, pero a tendencia é ao aumento, sen dúbida", dice López. 

Una concepción que tiene mucha gente es que todos los animales varados están muertos, pero no es el caso. "Dentro do número de exemplares varados, un 10% están vivos". Con respecto a los proyectos que realiza CEMMA, López explica que ellos actúan "sobre esos animais vivos intentando devolvelos ao mar, facendo labores de rehabilitación no caso das tartarugas mariñas. No caso dos cetáceos o único que podemos facer é reintroducilos no mar, non hai opción de recuperación neste caso", concluye.