As costas galegas rexistraron un total de 316 animais varados ao longo de 2022, 250 deles cetáceos, unha cifra por riba da media dos últimos 30 anos. Entre os exemplares máis curiosos atópase a primeira visita dunha quenlla solraio, así como tres tipos diferentes de zifios --unha especie de balea con forma de golfiño pouco común--.
Así figura no informe anual realizado pola Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños (Cemma), que recolle Europa Press, no que subliña que este número de encallamentos é "bastante superior á media anual do últimas tres décadas", que se sitúa en 236.
Entre os 316 individuos, a distribución é a seguinte: 250 cetáceos, 14 pinnípedos (como os leóns mariños e focas), 38 quenllas, sete tartarugas e sete lontras (nutrias). Pola súa banda, o 54% dos cetáceos son golfiños comúns.
O 17% dos atendidos foron exemplares varados vivos. Aquí, destacan tres golfiños comúns que puideron ser rescatados en Boiro, así como outros 13 que foron reintroducidos polos propios alertantes en Ponteceso.
A maioría destes animais quedan varados nas Rías Baixas, o 62% entre A Guarda e Fisterra. No entanto, todos os lobos mariños atópanse na zona norte de Galicia, dado que son cachorros de colonias de cría das illas británicas e Francia.
Aínda que gran parte destes exemplares aparecen entre xaneiro e marzo, Cemma explica que este fenómeno "xa non é só único no inverno", pois nos últimos anos constátanse picos durante o verán.
Tamén chama a atención sobre o "alto número" de arroaces detectados, que foron preto dunha trintena, cando fai 10 ou 15 anos supuñan a metade, relata Cemma.
ESPECIES RARAS
Galicia ten documentada a presenza de preto dunha trintena de especies de cetáceos, aínda que non todos os anos aparecen todas. En 2022, chegaron por primeira vez até tres especies diferentes de zifios no mesmo exercicio, que por estas costas só hai un exemplar ao ano no mellor dos casos. En detalle, foron zifios de tipo común (Cuvier), así como de Blainville e Sowerdy. Tamén se observou un cachalote pequeno.
Especial mención require a primeira vez que se avista en Galicia unha quenlla solraio ('Odontaspis ferox'). O exemplar, de case tres metros e medio de lonxitude, foi capturado accidentalmente por un pesqueiro en xuño na ría de Arousa. Aínda que foi liberado con vida, posteriormente, penetrouse na ría para acabar morto en Vilanova de Arousa.
Este tipo de quenlla vive en augas de todo o mundo, pero normalmente en zonas tropicais ou de augas tépedas. É frecuente no Mediterráneo. Este exemplar foi levado ao Hospital Veterinario Rof Codina, en Lugo, para realizar un TAC da súa cabeza para un estudo anatómico.
ANIMAIS EN RECUPERACIÓN
No tocante á recuperación que realiza o Cemma de individuos, ao longo do ano pasado levou a cabo a de catro lobos mariños --dous deles grises-- e dúas tartarugas comúns.Entre estes, unha tartaruga segue en recuperación (chamada Nemiña), mentres que un cachorro de lobo mariño faleceu após chegar a Xove (Lugo) con "só 13 quilos", cando estes exemplares afai ter entre 30 e 35 quilos após o destete. Isto fixo a recuperación "moi difícil", de forma que seguiu perdendo peso até a súa morte. O resto conseguiron volver ser liberados.
Precisamente, un dos problemas que se atopa cada ano nestes animais é a presenza de plásticos. A tartaruga Nemiña, atopada na praia homónima de Muxía, chegou enredada nunha maraña de cabos e un saco de rafia.
Outra actuación destacada foi a de desenterrar e limpar o esqueleto de balea común que se atopou en 2019 en Ponteceso (A Coruña), o cal está destinado a unha futura montaxe en colaboración co Concello.
ARPÓN CRAVADO NO GOLFIÑO MANOLIÑO
A Coordinadora para o Estudo dos Mamíferos Mariños realiza un seguimento desde 2019 do golfiño solitario Confi, tamén coñecido como Manoliño, na ría de Muros-Noia. O pasado 30 de outubro, este mamífero apareceu no porto do Freixo, en Outes, cun arpón cravado.
Após varias xornadas de intentos para poder sacar o arpón ao golfiño, días máis tarde constatouse que xa non tiña cravado o instrumento no costado, á vez que se observou unha melloría na ferida.
